انقلاب امید

 

بیشتر مردم احساس ترس، ملالت، تنهایی و ناامیدی را نمی پذیرند. به عبارت دیگر مردم از وجود چنین احساساتی ناهشیار یا ناآگاهند. این ناهشیاری دلیل ساده ای دارد: الگوهای اجتماعی ما چنان است که در آن یک انسان موفق، نباید ترسو، ملول، یا منزوی باشد. به نظر چنین انسانی این دنیا باید بهترین دنیاها باشد و برای اینکه بهترین فرصت پیشرفت متعلق به او باشد باید ترس و شک و افسردگی و ملالت و ناامیدی را سرکوب کند.

بسیاری از مردم هشیارانه احساس امیدواری می کنند و ناهشیارانه احساس ناامیدی.

 

اریک فروم

انقلاب امید

جامعه سالم

آنچه طرز تفکر افراد یک جامعه را به بیراهه می‌کشاند تایید عمومی افکار و تصورات آنان است. امروزه به فردی برخورد می‌کنیم که کردار و احساسش بی اراده و به اصطلاح مانند آدمک کوکی است. برای بیشتر آنان فرهنگ الگوهایی بریده که می‌توانند با همان عیب و نقص به زندگی خود ادامه دهند بدون آنکه بیمار شوند. بنظر می‌رسد که هر فرهنگ داروی جلوگیری از بروز علائم عصبی را که مولود نواقصی است که خود فرهنگ سبب آن شده تدارک دیده باشد.

اریک فروم

جامعه سالم

هنر عشق ورزیدن

من هنوز همانند یک کودک ادعا می کنم که باید در جایی پدر وجود داشته باشد که مرا نجات دهد، مواظب من باشد و تنبیهم کند. پدری که هرگاه مطیع او هستم، دوستم بدارد؛ پدری که از تحسین های من به خود می بالد و از نافرمانی های من خشمگین می شود. مسلم است که اکثریت مردم در تکامل شخصی خود هنوز بر این حالت کودکانه فایق نیامده اند، بنابراین ایمان بیشتر مردم به خدا به منزله ایمان به پدری یاری دهنده است که پنداری کودکانه بیش نیست.

اریک فروم 

هنر عشق ورزیدن

هنر عشق ورزیدن

توانایی تنها ماندن لازمه توانایی دوست داشتن است.

اریک فروم 

هنر عشق ورزیدن

جامعه سالم

به گفته ویکتور شربولیه از سال 1500 قبل از میلاد تا 1860 بعد از میلاد حدود هشت هزار پیمان برای تأمین صلح دائمی بسته شده ولی هر کدام بطور متوسط فقط دو سال دوام داشته است...

سازندگی یا ویرانگری، عشق یا نفرت دو غریزه مستقل نیستند بلکه هر دو پاسخی به نیاز به تعالی می باشند و میل به ویرانگی وقتی بروز می کند که میل به سازندگی ارضاء نشده باشد.

اریک فروم 

جامعه سالم

جامعه سالم

انسان آزاد شده از قیدهای سنتی قرون وسطایی، هراسان از آزادی جدید که او را به یک اتم منفرد و منزوی تبدیل کرده بود به یک بت پرستی خونی و زمینی پناهنده شد، که مهمترین مظهر آن ملیت گرایی و نژاد پرستی است.

این وابستگی مردود نه تنها روابط افراد جامعه را با بیگانه بلکه رابطه آنان را با جامعه خود نیز مسموم می کند. شخصی که خود را از قید خون و زمین رها نساخته باشد هنوز بشر کاملا تولد یافته نیست.

اریک فروم 

جامعه سالم

هنر عشق ورزیدن

اگر شخص به مرحله ای نرسیده باشد که احساس هویت و "من بودن" بکند، از معشوق خود "بت" خواهد ساخت. او با قوای خود بیگانه شده است و آنها را در معشوق خود که او را همانند خیر مطلق می پرستد و تجسم همه عشق، همه روشنایی و همه خوشی می داند، منعکس می کند. در این وضع خود را از احساس هر نوع قدرتی محروم می کند و به جای اینکه خود را در معشوق پیدا کند، در او گم می شود.

اریک فروم 

هنر عشق ورزیدن

انقلاب امید

اصل دائمی و نامحدود افزایش تولید فقط بر مسئله تولید صنعتی حکومت نمی کند. نظام آموزش و پرورش هم با همین معیار سنجیده می شود:هر چه فارغ التحصیل دانشگاهی بیشتر، بهتر. حتی رفتار ما نسبت به آب و هوا هم گویی با همین اصل اندازه گیری می شود. مثلا تأکید می شود که امروز "گرم ترین یا سردترین روز در دهه اخیر است." و گمان من این است که عده ای از مردم با وجود ناراحتی و سختی، صرفا به خاطر اینکه شاهد گرم ترین یا سردترین هوای دهه خود هستند، تسلی پیدا می کنند. مثال های فراوان تری می توانیم بیاوریم که نشان دهد افزایش دائمی کمیت هدف زندگی ما قرار گرفته است، و در حقیقت چیزی که بعنوان پیشرفت مراد می شود چیزی جز همین افزایش دائمی کمیت نیست.

اریک فروم 

انقلاب امید

هنر عشق ورزیدن

 اگر من به علت اینکه نمی توانم روی پای خود بایستم به کسی بستگی پیدا کنم، آن شخص ممکن است یک نجات دهنده زندگی باشد، ولی رابطه من و او رابطه عاشقانه نیست.

اریک فروم 

هنر عشق ورزیدن

انقلاب امید

فرق مهمی بین ایمان معقول و ایمان نامعقول وجود دارد. ایمان معقول نتیجه فعالیت درونی انسان در زمینه فکر و احساس است، در حالی که ایمان نامعقول تسلیم و قبول چیزی است که به انسان داده می شود و فرد آن را بدون در نظر گرفتن درستی یا نادرستی اش حقیقت می پندارد. عنصر اساسی ایمان نامعقول خصوصیت انفعالی و کنش پذیر آن است، خواه موضوع ایمان بت باشد یا رهبر یا یک ایدئولوژی.

اریک فروم 

انقلاب امید

هنر عشق ورزیدن

عدم واقع بینی ما نسبت به ملت های خارجی زبانزد همگان است. در ظرف یک روز ملتی را با قاطعیت تمام پلید و فاسد قلمداد می کنیم، در صورتی که گمان می بریم ملت خودمان مظهر خیر و شرف است. برای سنجش اعمال دشمن از یک سلسله موازین خاص و برای سنجش اعمال خود از یک سلسله موازین دیگر استفاده می کنیم. حتی اعمال خوب دشمن را نشانی از خوی اهریمنی او می انگاریم و تصور می کنیم که او می خواهد ما و دنیا را بفریبد؛ در صورتی که اعمال بد خود را به دلیل آنکه به گمان ما هدفی شرافتمندانه دارند، لازم و عادلانه می شماریم.

اریک فروم 

هنر عشق ورزیدن

انقلاب امید

نظام آموزش و پرورش ما، که ظاهر آن بر حسب تعداد دانشجویان دانشگاهی بسیار مقبول به نظر می رسد، از نظر کیفی بسیار نامقبول است. بطور اعم، آموزش و پرورش ما بصورت ابزاری برای بالا رفتن از نردبان ترقی اجتماعی درآمده. مغز دانشجویان ما به معنی دقیق کلمه پر شده زیرا که این مغزها را با این نوع آموزش و پرورش پر کرده اند، به جای آنکه آنها را برانگیخته باشند.

دگرگونی فقط زمانی حاصل می شود که معلمان خود را از دایره بوروکرات ها خارج سازند، بوروکرات هایی که فقدان سرزنده بودن خود را در پس نقشی که بعنوان توزیع کنندگان دانش به عهده گرفته اند، پنهان کرده اند.

اریک فروم 

انقلاب امید

انقلاب امید

بهایی که انسان برای خودآگاهی می پردازد، ناامنی است. انسان با آگاهی خود و قبول شرایط انسانی و امید به پیروزی در حالی که هیچ تضمینی برای پیروزی او وجود ندارد، می تواند با ناامنی خود مقابله کند. انسان هیچ اطمینانی ندارد؛ تنها پیشگویی مطمئنی که از انسان ساخته است این پیشگویی است که می تواند بگوید: من خواهم مرد.

اریک فروم 

انقلاب امید

اریک فروم

 

این روزها بسیار می شنویم که سلامت روانی چیزی بیش از همسازی فرد با جامعه نیست، به عبارت دیگر هدف این است که بیماری فرد به سطح بیماری جامعه تقلیل یابد.

 

اریک فروم

گریز از آزادی

مردی را مشاهده می کنیم که به میهمانی رفته است؛ شادمان و خندان و در صحبت دوستانه است، و روی هم رفته به نظر می رسد که حال خوش و خرسند دارد. هنگام خداحافظی نیز لبخندی دوستانه می زند و می گوید شب خوشی گذرانده است. پا بیرون می گذارد و در پشت سرش بسته می شود. اکنون لحظه آن است که در او به دقت نظر کنیم. چهره اش ناگهان تغییر می کند و لبخند از آن دور می گردد. می گوییم این تغییر موافق انتظار است، چه اکنون دیگر کسی همراه او نیست که لبخندی به او باز بیارد. ولی تغییری که از آن گفتگو می کنیم منحصر به دور شدن لبخند نیست: بر چهره اش آثار غمی عمیق و شاید نشانی از بی امیدی و درماندگی ظاهر می شود. ممکن است این حالت دیری نپاید و پس از چند لحظه از بین برود. دوباره چهره مرد در پس صورتک همیشگی می رود. سوار اتومبیل می شود. به شبی که گذرانده فکر می کند و در دل می اندیشد که از خود چگونه تأثیری به جا گذارده است وبدین نتیجه می رسد که تأثیرش بر میهمانان خوب بوده است. ولی باید پرسید: این شخص و کسی که در طول شب شاد و سرخوش بود یکی بوده اند؟... بسیاری از تصمیماتی که می گیریم از خارج به ما القا شده اند و متعلق به خودمان نیستند. کاری که ما می کنیم این است که خویشتن را متقاعد سازیم که خود تصمیم گرفته ایم، در حالی که واقعا فقط با انتظاراتی که دیگران از ما می برند همرنگ شده ایم و ترس تنها ماندن و خطرات مستقیم تری که زندگانی و آزادی و راحتی ما در معرض آنهاست به جانب آن تصمیمات سوقمان داده اند.

 گریز از آزادی 

اریک فروم