جای عجب نیست که انسان ها زیر فشار این همه رنج گوناگون عادت کرده اند که انتظارات خود را از سعادت کاهش دهند، چنان که «اصل لذت» نیز خود تحت تاثیر جهان بیرون به «اصل واقعیت» که کم توقع تر است تبدیل می شود و آدمی اگر از بدبختی نجات پیدا کند و رنج را پشت سر بگذارد، خود را سعاتمند می داند و بطور کلی احتراز از رنج بر لذت جویی فایق می آید.
تمدن و ملالت های آن
زیگموند فروید